Nghệ sĩ Minh Thành là một trong số ít diễn viên nổi tiếng của Cải lương Bắc Âu. Vào giữa những năm 1980, hai làn sóng Thanh Trừng Khánh Minh Thành đã trở thành cặp đôi nghệ sĩ cải lương Việt Nam, họ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng công chúng qua tác phẩm “Một cặp”. Sữa mẹ, yêu đại dương. Đau đớn thay, khi thành phố lên đèn, chuyện tình của hai kẻ thù … Người trong giới nghệ thuật cả nước mệnh danh ông là “Hoàng tử cải lương đất Bắc”. Về hưu được khoảng bốn năm, hầu hết những người đương thời không còn mặn mà với nghệ thuật sân khấu dân tộc, kể cả Cải Long. Chủ đề truyền thống này ngày càng ít được công chúng sử dụng và cố gắng tìm cách để phát triển.
– Cuộc sống bây giờ như thế nào sau khi giải nghệ?
– Đã bốn năm nhưng tôi tham gia biểu diễn ở độ tuổi lớn hơn, tôi vẫn thường xuyên theo dõi sự phát triển của nhà hát và giao lưu văn nghệ với đồng nghiệp. Hàng ngày, ngoài việc đưa đón cháu đi học, tôi còn thích chăm sóc cây cảnh và nuôi chim. Đây là cách để giảm bớt sự buồn chán và thư thái tinh thần ở tuổi già. Con trai út của tôi sắp lấy vợ nên gia đình tôi rất vui khi đón thêm thành viên mới đến tham gia.
Nghệ sĩ ưu tú Minh Thành đã bước vào lĩnh vực cải lương hơn 40 năm. — Với sự giúp đỡ của sân khấu cải lương, anh thấy sự phát triển của loại hình nghệ thuật truyền thống này hiện nay như thế nào?
– Thời hoàng kim của cải lương đã qua, nhưng không xa lắm với ngày nay. Hiện tại, cảnh quay của Bắc Lương không hấp dẫn, cũng không thu hút được sự chú ý rộng rãi của công chúng. Tuy nhiên, cảnh truyền thống vắng khách là điều tất yếu trong cuộc sống hiện đại và không thể trách khán giả. Hiện khán giả có thể lựa chọn nhiều phương thức giải trí khác nhau. Cảnh Cai Lu bất lực nên không theo được.
Đời sống nghệ sĩ khó khăn cũng là nguyên nhân khiến loại hình nghệ thuật truyền thống này mai một. Trong thời kỳ Cái Lu suy thoái kinh tế, tôi thấy nhiều nghệ sĩ kịch trẻ phải làm việc cật lực để “tồn tại mãi mãi”. Tiền lương không đủ trang trải cuộc sống nên nam diễn viên chuyển sang hát nhạc nhẹ và là người dẫn chương trình cho đám cưới. Điều này đã khiến cho nhiều nghệ sĩ không muốn bị phân tâm tổ tiên, giọng hát không đồng đều.
– Kỉ niệm đẹp của anh về thời hoàng kim của cải lương?
– Thời kỳ hoàng kim của sân khấu cải lương là giữa những năm 1980 và nửa cuối những năm 1990. Tại Hà Nội, địa điểm chính của Nhà hát Hồng Hà – Nhà hát Cải Long Trung ương (ngày nay (Nhà hát Cải lương Việt Nam) – sáng chói), không có hoạt động giải trí mới nào diễn ra trong thời gian này. Mỗi suất diễn phải diễn đến 3 lần, trong thời gian nghỉ giải lao, nam diễn viên giữ nguyên gương mặt trang điểm, ăn tối xong, anh tức tốc từ nhà hát Honghe đến Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô và Nhà hát Lớn Hà Nội để phục vụ khán giả. Về đêm, mọi người đều kiệt sức. Mấy ngày nay tôi ăn không đủ, chỉ uống được cháo. Phở Khi thành phố rực sáng ở Hải Phòng trong mười đêm liên tục, quán sữa bột của mẹ xảy ra sự cố 3 lần trong ngày. Đăng ký để nhận vé xem Biển đau tình yêu chuyển thể từ tiểu thuyết Mùa Tôm (Ấn Độ) -được chiếu cạnh rạp, thế Mỗi vé chỉ duyệt từ hai đến ba người nghe vé. Sau đêm diễn tại Nhà hát Nhân dân Sơn Tây, ban nhạc đã phải dùng túi xách để cứu lấy giải thưởng của khán giả – loạt vé 200 đồng.
Đi lưu diễn khắp các tỉnh thành, ban nhạc phải xây dựng sân khấu ngoài trời để đáp ứng nhu cầu của người dân địa phương. Giữa những năm 1980, chúng tôi đi diễn ở Nhà hát Nhân dân tỉnh Thanh Hóa. Ước tính tối nay sẽ có 1.000 khán giả. Khi đóng quân ở Yan Bai, trẻ em địa phương từ chỗ của họ đến vào lúc 3 giờ chiều. Người ta thấy đông hơn người ta đổ xô đến trung tâm văn hóa. Bất cứ khi nào chúng tôi chuyển sân khấu, các diễn viên sẽ không bao giờ về nhà tay không, vì chúng tôi sẽ nhận được gà, bát và chuối làm quà. Năm 1994, anh và nghệ sĩ Thanh Thanh Hiền đều là cặp đôi ăn ý trong nhiều bộ phim truyền hình, và là một số nghệ sĩ nổi tiếng một thời của sân khấu Cải lương Việt Nam, anh có kỷ niệm nào về lần đóng chung của mình? -Tôi gặp Thanh Thanh Hiền khi đi diễn ở Nhà hát Quyết Tiến (Thái Nguyên) năm 1980. Lúc đó Hiền chưa học ở Nhà hát Cailong Trung ương, sau này Hiền thi đậu và nằm trong tốp văn nghệ chuyên nghiệp đầu tiên. Rạp chiếu phim.Ngồi trong tình huống bất đắc dĩ. Ngày ấy, Thanh Thanh Hiền khoảng 15 tuổi, thuộc lứa diễn viên trẻ. Trong vở diễn của Hữu Lũng (Lạng Sơn), nam diễn viên bất ngờ hợp tác với tôi. Theo sự chuyển giao, tôi lên đoàn đầu tiên được kết thân với nghệ sĩ Thanh Thanh Hiền. Chơi với Hiền thì thực sự lo lắng, vì cả hai chưa từng hát. Hai chúng tôi ngồi trong xe, một lần rất thích luyện giọng, rồi biểu diễn trên sân khấu. Mong rằng mỗi bước đi của Thanh Thanh Hiền đều có thể tùy cơ ứng biến mà chơi. Từ đó, chúng tôi kết thành một cặp, “Vú em”, “Biển đắng”, “Chuyện tình hai kẻ thù”… Phần trình diễn của chúng tôi hay đến mức khán giả yêu cầu Giọng hát Việt yêu cầu tôi và Thanh Thanh. Sheehan là vợ chồng ngoài đời. Sau này, tôi phải gọi chú cháu trong cuộc sống hàng ngày để sửa lại thân phận là ca sĩ. Thanh Thanh Hiền không chỉ là một người vợ trên sân khấu, mà còn là một người bạn đồng hành trong lối sống tốt. Trong sự nghiệp của mình, tôi từng diễn chung với nhiều ca sĩ nữ nhưng không ai có thể thay thế được Thanh Thanh Hiền.
– Ý kiến của bạn về sự phát triển của Cái Lu trong tương lai?
Rất khó để Cái Lu có thể phục hồi sinh lực, nhưng tôi tin rằng anh ấy sẽ không bao giờ bị mất. Cũng như nhiều đồng nghiệp, tôi mong nước nhà có chính sách chăm lo đời sống cho nghệ sĩ, nhất là ngành sân khấu cả nước. Tôi tự nhủ: “Có như vậy mới lý giải được.” Đời sống diễn viên không đảm bảo thì sao có thể cống hiến hết mình cho nghề này. Bên cạnh đó, đội ngũ sáng tác phải được đào tạo bài bản để có thể tạo ra những tác phẩm xuất sắc đáp ứng được thị hiếu của khán giả đương đại.
Trọng Trường